De Vino Santo en de verloren wereld van de Valle dei Laghi

De oogst

Volgens de traditie mogen voor de productie van Vino Santo uitsluitend Nosiola-druiven worden gebruikt, waarvan alleen de trossen met loshangende druiven geoogste worden, dat wil zeggen de druiven die het meest rijp en goed gevormd zijn, en niet te dicht op elkaar zitten. Deze druiven groeien alleen in een aantal oude, aan de zon blootgestelde wijngaarden, die optimaal geschikt zijn voor een dergelijke lange rijping. De druiven worden dan ook laat geoogst, in oktober, en vervolgens te drogen gelegd op de zogenaamde arèle die vroeger bestonden uit rietroosters, en uit dichte metalen netten, die geplaatst worden in beschutte en geventileerde zolders.
 

Het droogproces

De constante ventilatie die de wind uit de richting van Garda, de Ora, garandeert, samen met de speciale plaats waar de druiven worden neergelegd, zorgt voor een ideaal droogproces. De druiven kunnen wel 80% van hun gewicht verliezen, ook door de vorming van een speciale grauwe schimmel (Botrytis cinerea).

Het droogproces gaat door tot de Goede Week van de volgende lente, wanneer men tenslotte overgaat tot het ritueel van het wijpersen, dat traditioneel met Pasen of daarna plaatsvindt. En daarom heet deze wijn Vino Santo.

De fermentatie

 De wijn wordt vervolgens gefilterd en opgevangen in verzadigde eikenhouten vaten (die geen houtgeur in de wijn meer kunnen afgeven). Zo wordt met 100 kilo verse druiven slechts 15-18 liter Vino Santo verkregen. Echt een kostbare drank!

De Vino Santo blijft minstens zes tot acht jaar in kleine vaten verder rijpen: zolang kan het natuurlijke fermentatieproces duren. Na het bottelen heeft deze wijn een zeer lange houdbaarheidsduur, en kan tot wel vijftig jaar worden bewaard.
 

Waar kan je Vino Santo proeven?

Maar waar komt deze delicatesse nu eigenlijk precies vandaan? Uit de Valle dei Laghi, tussen Trento en het Gardameer. Dit deel van Trentino is gezegend met een sub-mediterraan microklimaat, waar eiken, steeneiken en olijfbomen groeien (op de noordelijkste plaats ter wereld), en heerlijke groenten, pruimen en hoogwaardige druiven, zoals Nosiola.

Hier bevindt zich het dorp Santa Massenza, waar men sinds de late Renaissance gespecialiseerd is in de productie van deze wijn. Santa Massenza werd dan ook een favoriete plek van de prins-bisschoppen van de rijke familie Madruzzo, die een grote voorliefde hadden voor deze elegante zoete wijn. Dit kleine dorpje, gelegen aan de oevers van het gelijknamige meer en op korte afstand van het Lago di Toblino, kan bogen op een lange traditie van productie van Vino Santo en gedistilleerde dranken.

Naast de wijnmakerijen voor Nosiola en Vino Santo, herbergt het dorp acht producenten van hoogwaardige grappa en gedistilleerde dranken.

Als je alle geheimen van deze geweldige "passito” wilt ontdekken, raden we je aan om het gloednieuwe wijnmuseum Casa Caveau Vino Santo te bezoeken, dat zich bevindt in Padergnone, op minder dan een halfuur rijden van Trento.

De Casa Caveau Vino Santo is een magische plaats, waar je door middel van stemmen, geluiden, beelden, geuren en smaken kennis kunt maken met de pure en hoogwaardige Vino Santo Trentino DOC. Het museum bevindt zich op de plaats van de oude drogerij van Padergnone, die volledig gerestaureerd is. De Casa Caveau Vino Santo, op de Piazzetta del Mercato in Padergnone, is daarom een ideaal uitgangspunt om de geschiedenis van de Vino Santo Trentino D.O.C. te ontdekken, en vervolgens via de paden die door de wijngaarden lopen een bezoek te brengen aan de kelders van de producenten.

Santa Massenza: een romantisch en onontdekt dorp

Na de Tweede Wereldoorlog werd aan de oevers van het meer een waterkrachtcentrale gebouwd, die nu geopend is voor rondleidingen. De waterkrachtcentrale heeft Santa Massenza gedeeltelijk haar oorspronkelijke charme ontnomen. In dit kleine dorp brachten aan het begin van de twintigste eeuw toeristen uit verschillende landen, inwoners van Trentino-Alto Adige, Duitsers en Zwitsers, lange vakanties door, en het dorp werd “klein Nice” genoemd.

Stel je de in het wit geklede vrouwen met parasols voor, en mannen met strohoeden, die een wandeling maken of zich ontspannen met een petit déjeneur sur l’herbe, of een romantisch tochtje in een roeiboot maken op het meer, genietend van een goed glas Vino Santo, dat in die tijd als een versterkend middel werd beschouwd. Vis uit het meer, broccoli en andere groenten, pruimen, en ook zwarte truffel: Sant Massenza was echt een plek van geneugten, en ook nu nog kun je de schoonheid en sfeer van vroeger proeven in het landschap, de velden, de tuinen en de velden.

Andere plaatsen om te ontdekken

Santa Messina is een plek van geneugten, met een verborgen charme, in de schaduw van de nabijgelegen meer toeristische plaatsjes. We raden je aan om de omgeving te ontdekken, bijvoorbeeld met een wandeling door de rietvelden van het Lago di Toblino, of op ontdekking te gaan in de Valle di Cavedine en haar meer, waar je door de constante wind goed kunt windsurfen.

Een andere wandeling die we je aanraden is naar de waterval van Calavino. Op een onlangs hersteld pad wandel je langs een pittoreske waterloop, vol molens en kleine watervallen. Je kunt ook een mooie fietstocht maken over het fietspad tot de Romeinse brug van Ceniga di Dro, waar je kunt ontspannen en zonnen aan het oever van de Sarca-rivier.