Ostrożność w górach

Najlepiej zawsze ubierać się na cebulkę, zaczynając od cieńszych warstw i dodając kolejne, coraz grubsze. W plecaku warto mieć zmianę odzieży oraz okrycie przeciwdeszczowe i chroniące przed wiatrem, rękawiczki i czapkę, nawet jeśli świeci słońce. Pamiętaj też, żeby wziąć okulary słoneczne i krem przeciwsłoneczny z wysokim filtrem, obuwie dostosowane do uprawianej formy aktywności, apteczkę, powerbank do ładowania telefonu w razie potrzeby, wodę i jedzenie, odpowiednio do rodzaju wyprawy.

Jeśli nocujesz w schronisku, weź ze sobą lekki śpiwór, termos i lekkie kapcie (jeżeli schronisko nie oferuje ich w wyposażeniu) oraz latarkę czołową.

W górach fundamentalne znaczenie ma umiejętność określenia miejsca, w którym się znajdujesz i dlatego warto jest mieć ze sobą mapę topograficzną cyfrową lub papierową, a także wysokościomierz na rękę i kompas (może być również cyfrowy, w smartfonie). Są to praktyczne przyrządy, ułatwiające orientację w terenie, ale trzeba umieć prawidłowo posługiwać się nimi, więc warto poćwiczyć jeszcze zanim wyruszysz w drogę! Zawsze przydadzą się też kijki.

Na odcinku osprzętowanym, oprócz zwykłego wyposażenia zabieranego na wyprawę, musisz mieć również kask, uprząż, homologowany zestaw do ferraty z amortyzatorem taśmowym, a także linkę i karabinek, aby ustawić się, jeśli nie dasz rady iść dalej. Bardzo ważne, aby wziąć ze sobą rękawiczki.

Aby wejść na lodowiec, potrzebne jest doświadczenie, zarówno w zakresie technik wspinaczki na różnych pochyłościach terenu, jak i w posługiwaniu się sprzętem alpinistycznym. Wśród najważniejszych elementów wyposażenia warto wymienić: linę, czekan, raki, uprząż, kask, co najmniej 2 śruby lodowe, 2-3 linki, 4-5 karabinków i sprzęt techniczny przeznaczony do wykonywania manewrów awaryjnych, zarówno wciągania, jak i wyciągania ze szczeliny. 

Na stronie internetowej Webgis Prowincji Autonomicznej Trydentu znajdziesz aktualne informacje o ewentualnie zamkniętych szlakach. Dla obszaru trydenckiego podawane są informacje o godzinach urzędowania placówek turystycznych, w tym schronisk, biwaków i szlaków osprzętowanych. Zaktualizowane informacje znajdziesz również na portalu poświęconym szlakom, prowadzonym przez Commissione Sentieri SAT.

Zawsze idź według biało-czerwonych oznakowań i dokładnie czytaj informacje na tablicach, podających kierunek, wysokość i czas dzielący cię od celu. Nigdy nie schodź ze szlaku, a jeśli masz wątpliwości, wróć do znanego ci miejsca i sprawdź informacje na mapie papierowej lub cyfrowej, którą zawsze musisz mieć przy sobie, jeśli nie znasz trasy.

Zazwyczaj szlaki wycieczkowe nie obejmują szczególnie trudnych odcinków, o ile przebiegają na wysokości poniżej 2000 m. Z kolei szlaki turystyczne przebiegają po bardziej zróżnicowanym terenie i często prowadzą do schronisk i biwaków alpejskich, wymagają również orientacji w terenie, odpowiedniego obuwia i dobrego wyposażenia. Klasyfikację kończą trasy ze wstępem tylko dla doświadczonych turystów, biegnące po nierównych i stromych terenach, wymagające mocnych nóg, doświadczenia i znajomości środowiska górskiego.

W górach czas zależy często nie tylko od twojego poziomu przygotowania, ale również od warunków pogodowych. Zasadniczo godzina drogi w średnim tempie pozwala na pokonanie 300-350 m różnicy poziomów i do 3-4 km po terenie równinnym. Tempo wędrówki spada po przekroczeniu 2-3 godzin drogi oraz powyżej wysokości 2000 m n.p.m. Zachowaj przezorność, jeżeli jesteś nowicjuszem, nie wyruszaj w zbyt długie trasy, tylko zaczynaj stopniowo.

Unikaj samotnych wypraw, jeśli nie ma takiej bezwzględnej potrzeby. Towarzystwo w drodze to i lepsza zabawa, i większa przezorność! Jeżeli dopiero zaczynasz, bez wahania pytaj o rady lub skorzystaj z pomocy górskiego eksperty: przewodnika alpejskiego lub przewodnika średniogórskiego.

Aby móc wyruszyć na lodowiec, należy umieć określić wszystkie potencjalne źródła zagrożeń (o charakterze naturalnym, związane z trasą oraz wynikające ze specyfiki grupy wędrujących osób), aby można było zastosować wszelkie niezbędne zabezpieczenia ograniczając ryzyko do akceptowalnego poziomu.

Jeżeli jesteś początkującym turystą, pozwól, aby poprowadził cię ktoś, kto jest związany z górami życiem i pracą - przewodnik alpejski.

Zazwyczaj są to witryny internetowe regionalnych ośrodków meteorologicznych, do których linki podajemy poniżej: http://www.meteoregioni.it/ - Dla Trentino meteotrentino.it. Lub witryna internetowa z informacjami o warunkach pogodowych, podawanymi przez lotnictwo wojskowe http://www.meteoam.it/

Przy sprawdzaniu sytuacji pogodowej w czasie rzeczywistym bardzo przydatne są obrazy satelitarne, radarowe, dane ze stacji naziemnych oraz wykrywanie wyładowań atmosferycznych.

W ciepłym okresie roku deszcze i burze są częste, zwłaszcza w górach i w najwęższych dolinach. W górach burze występują przeważnie po południu i wieczorem, ale równie dobrze mogą pojawić się także rano i nocą. Z tego względu zalecamy organizowanie wypraw rano, pod warunkiem, że prognozy nie zapowiadają pogorszenia pogody. Warto również obserwować rozwój cumulusów: jeśli już rano można zauważyć pionowo rozwinięte chmury, oznacza to, że atmosfera jest niestabilna i dlatego przezornie należy zaplanować wycieczkę w taki sposób, aby w razie pogorszenia pogody można było szybko dotrzeć w bezpieczne miejsce (budynek lub samochód).

Prognozy w formie tekstu są zawsze lepsze od prognoz przedstawionych ikonami. W tekście możemy znaleźć opis prognozy i informację o stopniu jej prawdopodobieństwa. Prognozy przedstawione w formie ikon są bardziej poglądowe i nie podają stopnia prawdopodobieństwa, czy też zmienności. O ile ikona z pełnym słońcem to prognoza ładnej pogody, a ikona  z chmurą i dwiema kroplami zapowiada deszcz, ikona słońca, chmury i kropli może oznaczać niepewną prognozę lub prognozę ładnej pogody rano i deszczu po południu albo na odwrót.

Na stronie internetowej stowarzyszenia schronisk Associazione Rifugi del Trentino podano ogólne informacje o działaniu wszystkich schronisk. Dla pewności (szczególnie na początku i pod koniec sezonu) warto jednak skontaktować się bezpośrednio z danym obiektem.

Biwak to niestrzeżony obiekt nie oferujący usług gastronomicznych i zazwyczaj nie jest wyposażony w toalety. Jest to bardzo prosty obiekt, bez ogrzewania i zazwyczaj służy jako miejsce awaryjnego noclegu.

Schronisko to obiekt noclegowy z gospodarzem lub ochroną, ogólnodostępny, mający na celu zaspokoić potrzeby związane z alpinistyką i turystyką, odpowiednio wyposażony i przygotowany jako miejsce noclegu i postoju, z możliwością wyżywienia, oferujący również powiązane z tym usługi, przygotowany także do udzielenia w każdej chwili pierwszej pomocy. Schroniska znajdują się na różnych wysokościach, niektóre z nich są bardziej zabytkowe, inne nowocześniejsze i wszystkie zazwyczaj oferują miejsca noclegowe w pokojach zbiorczych i prywatnych. Łazienki są zazwyczaj wspólne.

Aby przenocować w schronisku, zawsze trzeba zarezerwować wcześniej miejsce. W większości schronisk wymaga się, aby mieć ze sobą lekki śpiwór oraz własne ręczniki, klapki i komplet kosmetyków do higieny osobistej. Niemniej, zawsze należy poprosić o dokładne informacje w danym schronisku.

Miejscowe przedsiębiorstwa turystyczne APT (Aziende per il Turismo) oraz kolegium przewodników alpejskich Collegio delle Guide Alpine del Trentino dostarczą ci informacji i kontaktów do górskich ekspertów, którzy będą ci towarzyszyć w wyprawach.

W górach nie zawsze można liczyć na połączenie z siecią telefoniczną i z internetem. Z tego względu przed rozpoczęciem wędrówki warto zaplanować trasę i zgromadzić informacje o szlaku, którym zamierzasz iść, trzeba także szczególnie uważnie śledzić znaki na trasie, one dostarczą ci bowiem niezbędnych informacji na temat tego, dokąd wiedzie dany szlak. Znaki na trasie to jednak nie wszystko, dlatego pamiętaj, aby zawsze mieć przy sobie mapę topograficzną, która może się przydać, jeśli stracisz orientację i nie będzie można skorzystać z telefonu komórkowego. Staraj się zapamiętać miejsca na swojej trasie, w których telefon łapie zasięg, w razie potrzeby możesz tam wrócić, aby wykonać niezbędne połączenia telefoniczne.

W razie potrzeby zadzwoń na numer jeden, jeden, dwa - 1 1 2, to wspólny numer, obsługujący wszystkie linie awaryjne. Również wtedy, gdy nie łapiesz zasięgu swojego operatora, uzyskasz połączenie z numerem alarmowym, korzystając z sygnału innego operatora (zazwyczaj o tego typu połączeniach telefon informuje komunikatem „Tylko połączenia alarmowe”). Jeżeli w danym miejscu nie dociera sygnał żadnego operatora, możesz zawsze wrócić do ostatniego miejsca, w którym wiesz, że był zasięg.

Dzwoniąc, należy zachować spokój i odpowiadać szczegółowo na pytania operatora. Oto podstawowe informacje, które musisz podać:
- dokładne miejsce wypadku (np. nazwa miejsca, współrzędne GPS, numer szlaku, wysokość, ekspozycja stoku, nazwa drogi lub ściany, po której się wspinacie itp.);
- rodzaj praktykowanej aktywności;
- liczba uczestników;
- liczba rannych, stan ich zdrowia oraz przebieg wypadku;
- warunki pogodowe na miejscu wypadku;
- numer telefonu, z którego dzwonisz.

Pamiętaj, żeby telefon nie był zajęty, na wypadek, gdyby ratownicy potrzebowali do ciebie zadzwonić.

W górach żyje wiele dzikich gatunków. Człowiek musi poruszać się w tym środowisku z szacunkiem i starając się w jak najmniejszym stopniu ingerować w środowisko. Kiedy spotkasz dzikie zwierzę najlepiej nie przeszkadzać mu, nie zbliżać się do niego i nie wydawać dźwięków w celu zwrócenia jego uwagi, a wręcz przeciwnie - ostrożnie oddalić się i zostawić zwierzę w spokoju.

Jeżeli zauważysz na sobie wkręconego kleszcza, musisz go jak najszybciej usunąć. Wystarczy wziąć pęsetę, chwycić pasożyta jak najbliżej skóry i pociągnąć, delikatnie, bez gwałtownych ruchów, tak aby go wyjąć. Po usunięciu kleszcza zdezynfekuj ranę i obserwuj ją przez około miesiąc. W razie zauważenia czerwonych plam na skórze lub zaobserwowania innych zaburzeń, skontaktuj się z lekarzem.

Nie wszystkie górskie rośliny są jadalne. Można zbierać i jeść tylko te grzyby, zioła, jagody i owoce, które doskonale znamy, oczywiście pod warunkiem, że pozwalają na to zasady panujące w miejscu, w którym się znajdujesz (w parkach i w rezerwatach przyrody zazwyczaj jest to zabronione).

Można zabierać psy na szlak, ale warto trzymać je na smyczy (w niektórych miejscach jest to obowiązkowe), aby nie doszło do wystraszenia dzikich zwierząt mieszkających w górach, a także aby nie przeszkadzać innym turystom. Jeżeli nasz czworonożny towarzysz ucieknie spod naszej kontroli w szczególnie niedostępnych obszarach, nie wolno za nim biec, ponieważ może to nas narazić na poważne niebezpieczeństwo.

Dowiedz się od obsługi wyciągu czy schroniska, z których zamierzasz skorzystać, czy akceptują psy na terenie swoich obiektów i postępuj zgodnie z przekazanymi ci zasadami. Również w górach właściciel odpowiada za zachowanie swojego psa!

Jeśli chodzi o kaganiec, nie zawsze jest obowiązkowy, ale warto go mieć ze sobą, na wszelki wypadek.